Một Quãng Đời Của Ba Tôi

Bây giờ thì ba tôi đã già lắm rồi, tóc và râu của ba bạc trắng, đi đứng có phần khó khăn vì ba vừa bị đau lưng, vừa bị thấp khớp. Tôi vẫn luôn nhớ đến hình ảnh oai phong ngày xưa của ba tôi. Dáng người tầm thước, ba tôi có vẻ thư sinh của "Vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa", gương mặt ba tôi có nét kiên nghị, cặp môi hơi dầy, mà người xưa hay nói là cái miệng đa tình. Ba tôi không đẹp trai lắm nhưng có lẽ vì đôi môi đa tình này mà ba tôi có cách nói chuyện quyến rũ. Từ lúc tôi hiểu biết một chút là tôi đã biết ba có lắm người phụ nữ khác ngoài má của tôi.

Năm 1954, khi Pháp rút về nước thì ba má tôi cũng dời về quận Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Lý do là ba tôi mua lại đồn điền cao su Caillard, gần Lai Khê của thằng Tây. Thằng Tây này lo về Pháp cho lẹ nên nó bán lại đồn điền cao su với giá rất rẻ. Ba má tôi còn có một tiệm vải và một tiệm bán tạp hóa ở nhà lồng chợ Bến Cát. Ba tôi chỉ lo việc nước, và nếu có giờ rảnh ba tôi để dành thời gian chăm sóc những phụ nữ đẹp và biết nhõng nhẽo, bỏ mặc việc đồn điền, việc buôn bán, việc nhà, chăm sóc con cái cho má tôi. Ngoài việc giỏi tiếng Pháp ra, ba tôi còn biết tiếng Tàu, tiếng Nhật và tiếng Anh nữa. Trong khi má tôi, chữ quốc ngữ má đọc còn chưa rành.

Tôi không hiểu những người phụ nữ này có tình cảm với ba tôi vì cái gì, vì ba tôi có tiền, hay vì ba tôi ăn nói ngọt ngào. Có lẽ cả hai. Tôi còn nhớ ba tôi gửi tiền ở Pháp Á ngân hàng. Ngân hàng này nằm ở góc đường Hàm Nghi, Chợ Cũ Sài Gòn. Mỗi tháng ngân hàng gửi bảng quyết toán về bằng tiếng Pháp, chỉ có ba tôi coi là hiểu thôi, má tôi dĩ nhiên không hiểu gì hết. Cho nên nhiều khi ba tôi xài bao nhiêu tiền, tiền còn, tiền hết, má tôi cũng không biết. Với tính phục tùng chống cố hữu của má tôi nói riêng và của hầu hết người phụ nữ Việt Nam thời đó, má luôn tôn trọng những quyết định của ba. Má tôi không dám hé môi đòi ba gửi tiền ở một ngân hàng Việt Nam để má dễ theo dõi tài chánh gia đình hơn. Cho dù ba tôi xài tiền như thế, nhưng cuộc sống gia đình cũng sung túc, no đủ, ba tôi không để má tôi và các con của ông phải sống trong thiếu thốn, khó khăn về tiền bạc.

Ngày má tôi đi sinh tôi nhà bảo sanh quận Bến Cát, ba tôi vắng nhà. Nhà bảo sanh quận Bến Cát rất nhỏ, chỉ có cô mụ Huỳnh Thị Trọng đỡ đẻ cho má tôi, chứ không có bác sĩ sản khoa. Không có ba tôi chăm sóc, nhưng cũng may mắn là má tôi được mẹ tròn con vuông, và tôi cất tiếng khóc chào đời vắng mặt người cha. Ba tôi có hai chiếc xe hơi nhà, một chiếc của Pháp hiệu Peugoet, mà ngày xưa ba tôi đọc là Bờ Rô, chiếc kia lại của Ăng Lê, cái hiệu rất lạ ít ai có, đó là hiệu Thames, ba tôi đọc là Ta Mi. Sau này tôi biết Thames là tên con sông ở nước Anh. Tôi còn nhớ một số xe của ba tôi hồi đó là NCD 419. Xe cam nhông để chở mũ cao su xuống Sài Gòn bán cho hãng Michelin thì ba tôi có trên chục chiếc. Ngoài ra ba tôi còn có xe cam nhông nết dành riêng chở công nhân đi cạo mũ. Lúc đó, ba tôi lái xe hơi nhà đưa một cô bạn gái đi chơi Huế và Đà Lạt. Má tôi không dám đặt tên cho tôi, đợi ba tôi về để ba chọn tên. Ba tôi kể lại là lúc ba làm khai sanh cho tôi, vội quá ba quên chữ lót “thị” trong tên tôi, do đó, tên tôi giống như là tên con trai. Khi tôi bập bẹ biết nói, mỗi khi tôi ra tiệm vải của má tôi là những bạn hàng của má hay hỏi tôi:

-Má mầy tên gì?

Rồi họ dạy tôi trả lời:

-Má con tên Năm Dền.

Năm Dền là tên người phụ nữ mà ba tôi có tình ý với bà ta. Mỗi lần nghe tôi trả lời như vậy là cả đám người phá ra cười. Má tôi cũng cười theo. Khi tôi khoảng 5 hay 6 tuổi gì đó, thỉnh thoảng vào buổi chiều ba hay dắt tôi đi đến nhà cô Năm Dền. Nhà cô ta cách nhà tôi một con đường. Nhà cô Năm rất đẹp và rất sạch sẽ. Lần nào ba tôi tới, cô Năm cũng làm món này món kia cho ba tôi ăn và uống bia 33. Cô Năm biết ba tôi thích ăn bánh tráng cuốn cho nên cô Năm hay làm món lỗ tai heo ngâm dấm cuốn bánh tráng chấm mắm nêm. Má tôi không khi nào làm món này cả. Bia thì cô Năm mua sẵn cả kết cho ba tôi. Cô Năm mua bia 33 chai nhỏ, chứ không như má tôi lại mua bia con cọp. Bia con cọp chai lớn hơn chai 33 và rẻ tiền hơn. Ba tôi thích bia 33 nhưng có lẽ má tôi hà tiện tiền cho nên chỉ mua bia con cọp cho ba uống thôi. Sau khi tôi ăn no, là cô Năm cho tôi một đồng đi mua kẹo. Vậy là tôi hớn hở cầm một đồng chạy ra tiệm kẹo bánh của ông ba Tàu mua kẹo dừa ăn. Một đồng mua được mười cục kẹo dừa. Ông ba Tàu này làm kẹo dừa tại nhà. Hồi nhỏ được ăn kẹo dừa là cảm thấy ngon làm sao là ngon. Sau khi mua kẹo xong là tôi lại đi bộ lang thang về nhà, bỏ quên ba tôi ở lại nhà cô Năm Dền đến tối ba tôi mới về. Tôi không hiểu sao ba tôi lại không dẫn anh em nào của tôi đi với ba mà ba chỉ hay dắt tôi theo. Cô Năm Dền lại đối xử với tôi rất tốt, hay cho tôi tiền, không nhiều, mỗi lần cô cho chỉ có một đồng thôi. Khi thì cô Năm cho tôi món đồ chơi này, khi thì món khác. Có khi cô mua cho tôi những chiếc nhẫn hay vòng đeo tay, dây chuyền bằng vàng giả loại người ta bán cho con nít. Má tôi biết cô Năm Dền cho tôi quà, má cũng không nói gì, hay có lẽ lúc đó tôi còn nhỏ quá cho nên không biết được nỗi buồn mà má tôi đang mang chăng?

Không một mối tình nào đến với ba dài lâu. Chỉ qua một thời gian là tôi lại thấy ba có một bóng hồng mới. Với cô Năm Dền cũng vậy, tôi không biết là ba tôi xa cô từ lúc nào. Nhưng cho dù ba có đa tình cách mấy, cũng không bao giờ ba đưa bà nào về nhà. Đi dự tiệc tùng hay giỗ Tết họ hàng nội ngoại gì gì, ba cũng đi chung với má. Biết má tôi thích cải lương nên khi gánh cải lương nào có tuồng mới là ba sắp xếp lái xe đưa má tôi về Sài Gòn coi. Bến Cát cách xa Sài Gòn 52 cây số, nên ba tôi chỉ liệu giờ đến rạp hát vừa đúng giờ trình diễn. Vì thế những vé tốt không còn nữa, lần nào ba cũng mua vé chợ đen ngồi sát sân khấu cho má tôi tha hồ ngắm đào kép. Ba tôi không thích cải lương, ba chỉ thích nhảy đầm và nhạc Pháp. Như vậy đủ thấy ba chiều má tôi đến chừng nào. Mỗi khi vãn tuồng, ba hay chở má tôi vào Chợ Cũ ăn cơm thố, hay ra Chợ Lớn ăn mì xào dòn, cháo thập cẩm, là những món mà má thích.

Khi lớn lên một chút, tôi mới biết là má tôi cũng ghen và đau khổ khủng khiếp. Có những lúc má tôi cố gắng chịu đựng, nhưng có những lúc má tôi cũng gây gỗ với ba. Có lần ba tôi chở má từ Bến Cát đi Bình Dương, chỉ mới ra khỏi nhà chẳng bao lâu, xe ba tôi đã quay về vì má tôi giận ba rồi lúc xe đang chạy, má tôi mở cửa nhảy xuống đường. Cũng may là ba chạy chậm và ba thắng lại kịp. Sau đó, má bỏ vào phòng và khóc thật nhiều.

Khi Mỹ xây dựng căn cứ Lai Khê, Mỹ cũng muốn phát quang những đồn điền gần đó. Do đó, họ đã trả tiền bồi thường về việc phát quang đồn điền cao su Caillard cho ba tôi và ba tôi phải đốn hết những cây cao su trong đồn điền của mình. Lúc đó ba tôi mướn thợ cưa xẻ cây rồi bán lại cho những lái buôn củi. Họ đem xe cam nhông đến mua. Lần này thì ba tôi lại quen một cô tên Tảo. Có lẽ ba tôi cũng thuộc thành phần dại gái hay sao, mà mỗi ngày ba tôi biếu cô ta vài xe cam nhông đầy củi, không hề tính tiền. Chuyện này má tôi có ghi vào nhật ký của má: "Ngày hôm nay Cha cho Tảo 3 xe củi. Trời ơi!” Chữ viết của má nguệch ngoạc, nhưng cũng đã chứa đựng nỗi đau đớn tận tâm can của má tôi lúc đó. Chỉ một thời gian là ba tôi lại không còn qua lại với cô Tảo này nữa. Má tôi cứ hay than phiền, không biết ba tôi có con rơi con rớt nào không nữa.

Má vẫn hay lo là nếu lỡ má chết đi thì không ai chăm sóc cho ba tôi. Nhưng sau khi má qua đời được non một tháng, ba tôi lại quen với chị Năm thằng Tiền. Tôi không biết cô này tên gì nhưng nghe mọi người trong nhà gọi là chị Năm thằng Tiền thì tôi biết vậy. Thời gian này, ba tôi không ngủ ở nhà, mà ngủ ở nhà chị Năm. Lúc đó ba tôi lại đem chiếc máy băng nhạc Akai đến nhà chị Năm để ba nghe nhac. Đây là loại máy với cái băng nhạc lớn, chứ không phải là loại nhỏ hay băng casette như bây giờ. Ba tôi quý máy Akai này lắm, ngoài ba tôi, không ai được đụng vào. Vậy mà bây giờ ba đem đến nhà chị Năm, làm tôi cảm thấy tổn thương.

Tôi than phiền với ông anh:

-Anh 6 à, Cậu làm vậy hổng được đâu. Má mới chết mà. Em đuổi cái con mẹ này đó nha.

Anh 6 quay lại nạt tôi:

-Cậu muốn làm gì thì ổng làm. Tao cấm mày nói này nói nọ. Con nít biết gì mà nói chứ. Lo học hành đi.

Tôi ấm ức trong lòng nhưng không dám trả lời lại và cũng không dám làm gì cả. Một thời gian sau, người anh thứ 10 của tôi hay tin, anh 10 lên nhà chị Năm thằng Tiền lúc ba tôi không có ở đó và đuổi chị em cô ta rời khỏi quận Bến Cát.

Ba tôi rời bỏ quận lỵ Bến Cát về Sài Gòn theo công vụ. Bẵng đi một thời gian khá lâu, tôi không thấy ba có bà nào. Những lúc ở nhà, bà hay gọi cậu bảy Quý là Thiếu úy phòng 7 Bộ Tổng Tham Mưu Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, kế bên nhà qua nhậu và nói chuyện. Lúc đó tôi bắt đầu học lớp 6 trường Trưng Vương. Những ngày tôi đi học, phong trào chị em hộc bàn nở rộ. Tôi có người chị hộc bàn học lớp 10. Tôi học buổi chiều, và chị học buổi sáng. Mỗi buổi chiều tôi vào lớp là thấy tờ thư xếp lại nhét trong hộc bàn của tôi. Sau khi đọc xong, tôi viết thư trả lời và nhét vào hộc bàn lại cho chị. Thế là hai chị em quen nhau. Tôi rất thương chị và cảm nhận từ chị một tình cảm ngọt ngào của một người mẹ mà đã lâu rồi tôi không có. Những thời gian rảnh hay có hội hè trong trường, chị hay đến tìm tôi, đưa tôi đi ăn đậu đỏ bánh lọt trước cổng trường. Sau đó, chị hay đến nhà tôi thăm viếng. Ba tôi lúc nào cũng niềm nở với chị, ba hay đưa chúng tôi đi ăn kem, mua sách, coi ca nhạc. Rồi dần dần những cuộc thăm viếng thường xuyên hơn, và những buổi đi chơi không có tôi nữa. Cho đến một hôm ba gọi tôi lại và nói là tôi có muốn chị thay mẹ chăm sóc cho tôi không. Tôi rất vui vì tôi rất thương chị. Nhưng lúc đó ba tôi bị áp lực rất nhiều của họ hàng. Cả về phía gia đình chị cũng phản đối tình cảm của ba và chị. Có lẽ lần này ba tôi thật lòng với chị cho nên ba quyết định công khai tình cảm của hai người và muốn làm đám cưới với chị. Chị khóc nhiều lắm bởi sự ngăn trở của mối tình, có lần tôi nói với chị:

-Chị ơi, chị đừng buồn, em sẽ gọi chị là mẹ, được hông chị?

Vượt qua bao nhiêu ngàn khó khăn, cuối cùng chị và ba tôi đã sống chung với nhau cho đến hôm nay. Tôi cũng không hiểu sao từ ngày ba cưới chị đến nay, ba tôi không còn lăng nhăng với những người phụ nữ nào khác hết. Má tôi rất giỏi, đẹp và hiền mà trái tim ba dành cho má không trọn vẹn bao giớ. Có lẽ má không hiểu ba như ý ba muốn. Hay có lẽ chị đồng cảm với ba ở điểm nào đó mà chỉ có ba mới biết được.

Chị và ba rất hạnh phúc bên nhau. Chị cũng cho ra đời những đứa con kháu khỉnh cho ba, mà lần nào chị đi sinh cũng có ba bên cạnh, ba không bỏ nhà đi chơi như lần tôi ra đời. Những đứa em của tôi tuy khác mẹ, nhưng chúng tôi rất thương yêu nhau. Có lẽ vì chị thương chúng tôi thật lòng cho nên tôi không hề có ý nghĩ chị là mẹ kế dù chỉ là thoáng qua.

Xin cám ơn mẹ, cám ơn cuộc đời đã đem mẹ đến với ba, cám ơn mẹ đã cho ba cuộc sống bình an và hạnh phúc. Con cũng xin cám ơn mẹ đã đem tình thương yêu của mẹ dành cho con. Mẹ đã chăm sóc cho con những khi con đau ốm, mẹ cũng đã nuôi dạy con nên người. Con muốn nói với mẹ là: "Con rất yêu mẹ, con yêu mẹ lắm, mẹ có biết không hả mẹ của con ơi?"

Tôi biết má tôi nơi chín suối chắc cũng không giận tôi vì tôi yêu mẹ, má cũng không giận ba tôi, vì dù sao chị cũng đã thay mẹ chăm lo cho ba. Bởi vì má đã từng lo lắng là nếu má qua đời trước ba, má sợ sẽ không ai lo cho ba hết. Từ ngày có chị thay má, chắc má tôi cũng đã yên tâm phần nào. Có phải vậy không má ơi?